Miód jest "produkowany” przez pszczoły głównie z nektaru oraz wydalin mszyc a także wydzielin żywych części roślin. Na przykład płynów guttacyjnych. Pszczoły poprzez stopniowe odparowywanie wody z tych substancji dodają do nich nieco śliny wraz z enzymami oraz nieco pyłku. W efekcie tego zjawiska, które zachodzi w komórkach plastrów powstają z nich dojrzałe miody o zawartości wody poniżej 18-20%. W tym czasie do miodu przechodzi niezbadana do końca liczba substancji o leczniczym działaniu głównie z propolisu, którym pszczoły wyścielają wspomniane komórki plastrów.
Stąd skład miodu jest uzależniony od rodzaju i gatunku roślin, z których jest zbierany nektar, pyłek oraz propolis, jak również od pogody oraz pory roku. Dominującym składnikiem miodu są cukry proste nieco maltozy oraz sacharoza, która pod wpływem enzymów pochodzących w głównej mierze z gruczołów ślinowych jest rozkładana na kilka izomerów (tautomerów) glukozy oraz fruktozy, które łącznie stanowią do 80 % jego całej masy. Przy czym około 4.5% tej masy stanowią cukry bardziej złożone. Biorą one udział w regulacji flory pokarmowej pszczoły a być może i człowieka. Miód jest substancją higroskopijną, co oznacza, że jest on w stanie pobierać wilgoć z powietrza (np. miód lipowy), może on również oddawać część swojej wody do otoczenia.
Świeże miody mają konsystencję gęstej cieczy, która w późniejszym etapie ulega krystalizacji. Na szybkość krystalizacji ma wpływ stosunek zawartych w nich fruktozy i glukozy a także temperatura przechowywania. Miody o zwiększonej zawartości fruktozy, tak jak np. miód akacjowy, krystalizują wolno, natomiast miody o dużym udziale glukozy, takie jak rzepakowy, krystalizują szybko. Bowiem fruktoza inaczej lewuloza rozpuszcza się w wodzie o wiele lepiej niż glukoza (dekstroza). Na szybkość procesu krystalizacji wpływa również zawartość wody, obecność bąbelków powietrza oraz czas przechowywania. W skład miodu wchodzi również wiele różnych substancji. W tym polifenoli np. flawonoidów, kw. fenolowych, barwników roślinnych, substancji białkowych, witamin, kwasów organicznych makro, mikro i ultraelementów, np.: potas, chlor, fosfor, magnez, wapń, żelazo, mangan, kobalt oraz enzymów w tym inwertaza, α-amylaza zwaną inaczej diastazą, oksydaza glukozowa, katalaza i peroksydazę). Od zawartości wspomnianych kwasów organicznych uzależniona jest wartość smakowa danej odmiany miodu.